Z Krakowem
  • usterknąć
    27.10.2005
    27.10.2005
    W wierszu Józefa Minasowicza (1792–1849) pt. Modlitwa Pańska spotkałem się ze słowem: „i człek usterknie – ułomne stworzenie”. Co znaczy (znaczyło) słowo usterknie? Szukałem po różnych słownikach – bezskutecznie.
    Z poważaniem
    Edward Sopora Nysa
  • W Finlandii, czyli na dalekiej Północy lub dalekiej północy
    12.07.2016
    12.07.2016
    Szanowni Państwo,
    załóżmy, że firma X ma siedzibę w Finlandii, i chcę napisać, że mieści się ona na dalekiej północy. Czy taki zapis (daleka północ) jest poprawny? Czy może powinnam napisać: daleka Północ, a nawet Daleka Północ?

    Z poważaniem
    Czytelniczka
  • Wilanów Wysoki, Śródmieście Północne
    14.05.2018
    14.05.2018
    Szanowni Państwo,
    chciałem zapytać o pisownię nazw części dzielnic, jak: Wilanów Wysoki/wysoki, Śródmieście Północne/północne. Nie wiem, czy sformułowania takie należy w całości uznawać za nazwy własne i pisać wszystkie wyrazy wielką literą. Chyba raczej tak. Właśnie takie zapisy widuje się na tabliczkach pod nazwami ulic.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Włókno się wlecze
    10.02.2016
    10.02.2016
    Interesuje mnie nie znaczenie, ale pochodzenie słowa włókno – skąd się ono „wywlokło”.
    Jak opisać źródłosłów włókno i włóczyć się (‘snuć’) – które z tych słów było pierwsze?
    Dziękuje za możliwie jak najszerszą odpowiedź.
    Pozdrawiam
    Maria Kondrad
  • w Pucku i w Łucku
    5.12.2013
    5.12.2013
    Czy w zdaniach typu „Byłam w Warszawie, (w) Krakowie, (w) Poznaniu” należy przed każdym członem powtarzać przyimek w?
  • wymóg

    8.06.2023
    8.06.2023

    Szanowni Państwo,

    w recenzji jednego z prawniczych tekstów naukowych natrafiłem na krytykę użycia słowa „wymóg”. Recenzent zauważył, że wyrazu tego w wielu słownikach języka polskiego w ogóle nie ma. Zaproponował posługiwanie się synonimami takimi jak: przesłanka, wymaganie, konieczność. Zastanawia mnie, skąd bierze się krytyka użycia tego słowa. Czy chodzi jedynie o styl? A może jest to niepoprawnie utworzony rzeczownik od czasownika „wymagać”?

  • Wyrazy sejm, ministerstwo, uniwersytet jako apelatywy
    21.11.2017
    21.11.2017
    Szanowni Państwo,
    czy w zdaniach typu Demonstracja dotarła pod Sejm, Spotkajmy się pod Ministerstwem [w domyśle konkretnym] wyrazy sejm i ministerstwo powinny być pisane wielką literą na mocy reguły [84] (chodzi przecież o gmach Sejmu i gmach Ministerstwa), czy może małą na podstawie [113]? Podane tam przykłady budzą wątpliwość. Np. księgarnia na uniwersytecie to zapewne księgarnia na terenie konkretnego uniwersytetu, a nie „jakiegoś”.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Zadufkostwo, a nie zadufkowstwo
    10.10.2019
    10.10.2019
    W „Słowniku gramatycznym języka polskiego” można znaleźć hasło zadufkoWstwo http://sgjp.pl/leksemy/#64174/zadufkowstwo. Słownik ortograficzny pod red. prof. Polańskiego podaje jedynie wersję bez pierwszego w (zadufkostwo). Stąd pytanie: czy pisownię z końcówką -wstwo należy uznać za błędną, za oboczną czy za przestarzałą?
  • Zakopianka
    26.11.2001
    26.11.2001
    Jaką literą pisać zwyczajową nazwę drogi lub trasy np. Z(z)akopianka – droga z Krakowa do Zakopanego?
  • zakopianka czy Zakopianka?
    6.09.2006
    6.09.2006
    Szanowni Państwo,
    w archiwum znalazłem informację, że Zakopianka w znaczeniu 'droga Kraków – Zakopane' pisze się wielką literą. Słownik ortograficzny PWN podaje zaś pisownię małą literą. Chciałbym zatem zapytać, czy nie można by uznać pisowni słownikowej i tym samym pisać: zakopianka, berlinka, odrzanka czy gierkówka. Dodam, że częściej spotykam pisownię małą literą.
    Chciałbym jeszcze zapytać, czy poprawne są zapisy gazociąg północny i gazociąg jamalski. Dziękuję.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego